Kripto varlıklara ait ikincil düzenlemeler yayınlandı

Kripto para tüm dünyada finans sistemine girdi ve birtakım ülkelerin rezervlerinde yer aldı.

Bu kaidelerde kripto paralarla ilgili mevzuat çalışmaları da bir mecburilik oldu.

Türkiye de bu bahisteki düzenlemeleri çağın gereklerine uygun olarak kademeli olarak hazırlayarak resmileştiriyor.

Türkiye, kripto para platformlarının işleyişi hakkında yol haritasında ikinci kademeyi geçti.

İKİNCİL DÜZENLEMELER KABUL EDİLDİ

Sermaye Piyasası Konseyi’nin (SPK), kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş, çalışma asılları ve sermaye yeterliliklerine ait ikincil düzenlemeleri içeren bildirimleri, Resmi Gazete’de yayımladı.

DÜZENLEMELER SPK’NIN SORUMLULUĞUNDA

SPK’nın ikincil düzenlemeleri kapsamında Türkiye’de kurulacak kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş sermayeleri minimum 150 milyon lira, saklama kuruluşlarının ise taban 500 milyon lira olarak belirlendi.

PLATFORMLARA TÜBİTAK ALTYAPI KRİTERİ

Buna nazaran, platformların faaliyet müsaadesi alabilmeleri için TÜBİTAK altyapı kriterlerine uygunluk sağlayacak biçimde güvenlik altyapısını oluşturması gerekecek.

SERMAYELERİN TABAN FİYATLARI AŞİKÂR OLDU

Platformlara heyetçe müsaade verilebilmesi için anonim paydaşlık halinde kurulmaları gerekirken, platformların kuruluş sermayeleri taban 150 milyon lira, bu sayı saklama kuruluşları için minimum 500 milyon lira olarak belirlendi.

Platformların özsermayesinin likit rezerv yükümlülüğünden düşük olamama kaidesi uygulanacak ve platformlar nezdinde para transferleri lakin müşterilerin kendilerine ilişkin banka hesapları üzerinden gerçekleştirilecek olup, platformlar tarafından bankalar aracılığıyla yapılacak elektronik transferler dışında para kabul edilemeyecek.

MÜŞTERİ VARLIKLARININ YÜZDE 3’Ü KADAR LİKİT BULUNDURMA ZORUNLULUĞU

Platformlar, nezdinde bulunan müşteri varlıklarının yüzde 3’ü kadar likit rezerv bulundurması mecburi hale getirilirken, likit rezerv hesaplamalarına dahil edilebilecek varlıkları ve değerleme katsayılarını belirlemede Şura yetkili kılındı.

PARA TRANSFERİ

Para transferleri fakat müşterilerin kendilerine ilişkin banka hesapları üzerinden gerçekleştirilecek ve müşteri nakitleri elden teslim alınıp, teslim edilemeyecek. Ayrıyeten platformlar nezdinde de rastgele bir biçimde saklanamayacak.

MÜŞTERİ VARLIKLARI PLATFORMUN VARLIĞINDAN FARKLI TAKİP EDİLECEK

Bankalar nezdinde tutulmakta olan müşteri nakitlerinin ilgili platform müşterileri için açılacak olan münferit hesap yahut hesaplarda, platformun kendi nakit varlığından başka olarak izlenecek.

MÜŞTERİ TALEP EDERSE PARASI 1 GÜN İÇİNDE ÖDENMELİ

Müşterilerin hesaplarındaki nakit alacak bakiyelerinin, müşteriler tarafından talep edildiği takdirde en geç 1 iş günü içerisinde ödenmesi gerekecek.

KRİPTO VARLIKLAR ÜZERİNDE KALDIRAÇLI SÜREÇ YAPILAMAYACAK

Öte yandan düzenlemeler çerçevesinde, platformlar nezdinde listelenmiş kripto varlıklarda kaldıraçlı süreç yapılamayacak olup, türev araç kontratlarına ve konseyin kredili süreç düzenlemeleri uyarınca kredili alım, açığa satış ve ödünç süreçlerine de husus edilemeyecek.

KRİPTO PARALARIN SAKLANMA KOŞULLARI

Söz konusu bildirimde müşterilere ilişkin kripto varlıkların platformlar nezdinde saklanmasına ait asıllar da düzenlendi. Buna nazaran platformlar tarafından müşterilerine ilişkin kripto varlıklar, sermaye yeterliliği yükümlülüklerinde belirlenen sınırlamalara uygun olmak kaydıyla, toplu bir halde bir yahut birden fazla cüzdanda saklanabilecek.

Platformların likit rezervlerindeki muhakkak bir varlığın cari bedelinin portföy içerisindeki tartısı yüzde 20’yi geçemeyecek. Son 1 yıl içerisinde listelenen kripto varlıklar ile toplam piyasa kıymeti 5 milyar doların altında olan kripto varlıklar için bu oran yüzde 10 olarak uygulanacak.

Kripto varlıkların cari bedel hesaplamasında, her bir platform nezdinde oluşan fiyat bilgisi dikkate alınacak.

TEKNİK PROBLEMLER MÜŞTERİYE BİLDİRİLECEK

Platformlar tarafından müşteri süreçlerinin yapılmasını engelleyecek seviyedeki teknik sıkıntıları müşterilerin kayıtlı bağlantı adresleri üzerinden yazılı yahut elektronik olarak bildirim yapacak. Müşterilere yapılacak bildirimlerde bildirimin yapıldığına dair ispat yükü platforma ilişkin olacak.

KURTARMA PLANI

Kripto varlık kayıplarını önlemek hedefiyle “kurtarma planı” hazırlanacak olup platformun kripto varlık kaybı sonucunu doğurabilecek hareket ve riskleri belirleyerek, bu risk ve hareketlerin gerçekleşmesi durumunda alınacak aksiyonlara kurtarma planında yer vermesi gerekecek.

Söz konusu planın yeterliliğinin yıllık olarak veya yönetim kurulu tarafından gerekli olduğunun takdir edilmesi halinde yıl dönemi beklenmeksizin gözden geçirilmesi ve kelam konusu prosedürlerde gerekli değişikliklerin yapılması zorunlu olacak.

YÖNETİM KURULU EN AZ 3 ÜYEDEN OLUŞACAK

Tebliğde kripto varlık hizmet sağlayıcı yönetim kurulu ve çalışacak personellerde aranacak kurallar da belirlendi. Buna nazaran, idare şurasının taban olarak 3 üyeden oluşması zarurî hale getirildi. Yöneticiler ve çalışanın mevzuatta aksi belirtilmedikçe en az 4 yıllık lisans eğitimi veren okullardan mezun olması temel olarak kabul edildi.

OPERASYON ÇALIŞANI EN AZ ÖN LİSANS MEZUNU OLACAK

Mutabakat sürecini yürütme vazifesi olmayan operasyon işçisi ile sistem idaresi, yazılım geliştirici, test/kalite denetim, bilgi tabanı idaresi ve bunlara ait takviye hizmetlerinde vazifeli bilgi teknolojileri operasyon çalışanının ise ön lisans eğitimi veren okullardan mezun olması kâfi olacak.

SPK, yurt dışında yerleşik kuruluşların faaliyetlerine ait temelleri belirledi.

TÜRKİYE’DE İŞ YERİ AÇARSA MEVZUATA UYACAK

Yurt dışında yerleşik kuruluşlar tarafından, Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan yatırım hizmet ve faaliyetlerine ait olarak Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla yahut direkt tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından rastgele birinin varlığı halinde faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik şahıslara yönelik olduğu kabul edilecek ve ilgili mevzuat kararları uygulanacak.