Hakan Fidan: Orta Doğu’da provokasyonlara karşı uyanık olmalıyız

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ürdün’de düzenlenen Beşli Güvenlik Tepesi sonrasında Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, Irak Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Ürdün Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Ayman Safadi ve Lübnan Dışişleri Bakanı Yusuf Recci ile ortak basın toplantısı düzenledi.

Fidan, terörle uğraş, uyuşturucu ve silah kaçakçılığına karşı alınacak tedbirler, Suriye’nin istikrarı ve bölgesel güvenlik problemleri üzerine ağırlaştıklarını belirterek, “Bölgemizin kronikleşmiş sıkıntılarına tahlil arayışındayız. Suriye’ye komşu dört ülke olarak, Suriye’nin de dahil olduğu bu beşli formatta uzun müddettir görüşmeler yürütüyorduk. Bölgemizdeki sıkıntıların global aktörlerin müdahalesine açık hale gelmemesi için kendi inisiyatifimizi ortaya koymalıyız. Aksi halde dış müdahaleler meseleleri çözmek yerine daha da derinleştiriyor” dedi.

“TÜM KARDEŞLERİMİZİN PROVOKASYONLARDAN UZAK DURMASI ÖNEMLİ”

Suriye’deki siyasi ve güvenlik dinamiklerine dair değerlendirmelerde bulunan Fidan, ülkenin istikrarı için her türlü takviyesi vermeye hazır olduklarını vurguladı. Son günlerde Suriye hükümetine yönelik çeşitli provokasyonların devreye sokulduğuna dikkat çeken Fidan, “Suriye’de yaşayan tüm kesitlerin – Alevi, Hristiyan, Dürzi, Nusayri – bu cins provokasyonlara kapılmaması büyük kıymet taşıyor. Bölge ülkeleri olarak istikrarı bozucu hiçbir teşebbüsü desteklemiyoruz. Sivil halkın can ve mal güvenliği ile kültürel haklarının korunması bizim için önceliklidir” sözlerini kullandı.

DEAŞ’A KARŞI ORTAK OPERASYON MEKANİZMASI

Zirvede alınan en somut kararlardan birinin, DEAŞ’a karşı ortak operasyon ve istihbarat düzeneğinin oluşturulması olduğunu açıklayan Fidan, “Beş ülke olarak DEAŞ tehdidine karşı ortak çaba yürütmek ismine ayrıntılı bir plan üzerinde çalışıyoruz. Güvenlik ünitelerimiz, operasyonel çerçeveyi belirlemek için çalışmalarına başladı” dedi.

İSRAİL VE YPG/PKK’YA KARŞI ORTAK TAVIR

İsrail’in bölgedeki yayılmacı siyasetlerine karşı ortak bir duruş sergileme konusunda mutabık kalındığını belirten Fidan, bu bahsin tepe sonunda yayımlanacak bildirgede de yer alacağını söyledi.

Ayrıca, PKK’nın Irak, Suriye ve Türkiye için ortak bir tehdit oluşturduğunu vurgulayan Fidan, “Bölgemizde silahlı terör faaliyetlerinin sona ermesi için kararlılıkla gayret edeceğiz. PKK’nın büsbütün ortadan kaldırılması, güvenliğin sağlanması için çalışmalarımız sürecek” dedi.

Son olarak, bir sonraki Beşli Güvenlik Zirvesi’ne Türkiye’nin mesken sahipliği yapacağını duyuran Fidan, “DEAŞ ve başka terör örgütlerinin tekrar güç kazanmaması için beş ülke olarak iş birliğimizi daha da ileriye taşıyacağız” tabirlerini kullandı.

“BAŞLANGIÇ OLARAK MÜŞTEREK BİR HAREKAT MERKEZİ KURULACAK”

Basın toplantısında bölge ülkelerinin DEAŞ’a karşı atacakları adımlara ait soru üzerine Fidan, şunları söyledi:

Özellikle DEAŞ’la gayret konusunda bölge ülkeleri olarak tam bir kararlılığımız var. Biliyorsunuz, bu terör tehdidinin ortadan kaldırılması için her türlü imkan ve kabiliyetin kullanılması konusunda güçlü bir irade ortaya koymuştu. Türkiye olarak uzun vakittir DEAŞ’a karşı gayretimizi büyük bir kararlılıkla sürdürmekteyiz. Ama DEAŞ, bir ülkeye değil birçok ülkeye tıpkı anda ziyan verdiği için, orada faaliyet gösterdiği için, tek bir ülkenin tek başına çaba ortaya koyması, tehdidi kendisinden uzaklaştırsa da bertaraf etmiyor. Hasebiyle bölge ülkelerinin bir ortaya gelerek güçlü bir platform kurması değerliydi. Artık bu platformu kurmada birinci adımı atmış olduk. İnşallah bundan sonra bugün iradelerimizi pekiştirdik, somut adımların atıldığını göreceksiniz. Bunun başlangıcı olarak da müşterek bir harekat merkezinin kurulması var.

“PROVOKASYONLARA KARŞI UYANIK OLMALIYIZ”

Suriye’de son günlerde yaşanan olaylara ait Fidan, kelamlarını şöyle sürdürdü:

Suriye’de yeni kurulan hükümetin aslında hem azınlıklara hem başka mezheplere yönelik ortaya koyduğu mutedil hal, uzlaşmacı hal, bölgede provokasyon bekleyen, karışıklık bekleyen birçok bölge ve bölge dışı aktörün aslında hevesini kursağında bıraktı. Hal bu türlü olunca provokasyonu kendileri ortaya çıkarma yolunda birtakım adımlar attılar. Bunun sonucunda ortaya çıkan olaylarda şu anda bir yatışma olduğunu görüyoruz. Suriyeli meslektaşlarımızla da konuşuyoruz. Yani bu tipten provokasyonlara karşı alışılmış ki uyanık olmak gerekiyor. Ancak memleketler arası platformlarda ortaya konulan birtakım propagandaların natürel negatif etkisi olduğunu da görmemezlikten gelemeyiz. Burada bu provokasyonların da önünü kesmek gerekiyor.

“DEAŞ ARAPLARI, PKK DA KÜRTLERİ TEMSİL ETMİYOR”

Türkiye ve Arap ülkelerinin terör örgütü PKK’ya yaklaşımına ait soru üzerine Bakan Fidan, şu ifadeleri kullandı:

Nasıl ki DEAŞ Arapları temsil etmiyorsa, PKK da Kürtleri temsil etmiyor. Bu ayrımı çok net bir halde yapmamız lazım. Bu birincisi. İkincisi, PKK şu anda Türkiye’de bir metrekare bile toprak denetim etmiyor, işgal edemiyor. Lakin buna karşılık, Suriye’nin üçte birini işgal etmiş durumda. Güç kaynaklarının başına oturmuş durumda. Irak’ta, Irak Kürdistan’ında 700 köyü işgal etmiş durumda, Sincar’ı işgal etmiş durumda, kimi öteki yerleri işgal etmiş durumda. Günün sonunda bu sorun, altını çizmek istediğim konu; yalnızca benim meselem, yalnızca Türkiye’nin sorunu değil. Irak’ın da, Suriye’nin de, hatta İran’da silahlı kümeler var, onların da sorunu. Yani bu bölgesel bir sorun. DEAŞ’ı hangi metodoloji ile hangi anlayışla, nasıl üstüne giderek söylüyorsak, PKK’nın da tıpkı halde yapılması lazım. Biz kendimize bakan kısmını çözdük. Ama Suriye’deki PKK ile çabayı kim yapacak, Irak’taki PKK ile çabayı kim yapacak? Yani Irak’ta silahlı kümeler ortalıkta dolaşırken kim finans getirecek, kim yatırım getirecek? Yani legal hükümet kuvvetlerini biz ayağa kaldırmaya çalışıyoruz, öbür taraftan bakıyorsunuz Sincar’da öteki bir PKK kümesi, Irak hududunda, Türkiye hududunda öteki bir PKK kümesi. Ve bunlar Iraklı ve Suriyeli kardeşlerim burada, onların kendi mevzuları, bu mevzuları da alışılmış ki onlarla biz yakın bir iş birliği içerisinde götürüyoruz, nasıl DEAŞ’ı yapıyorsak.

FUAD HÜSEYİN: “DEAŞ’A KARŞI İŞ BİRLİĞİ BİR GEREKLİLİK”

Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ise, DEAŞ’a karşı çaba için bilgi alışverişinde bulunduklarını ve bu nedenle görüşmelere istihbarat şefleri ve savunma bakanlarının da iştirak ettiğini tabir etti. Hüseyin, “DEAŞ’ın alanı var, gücü var, silahları var. Münasebetiyle DEAŞ’a karşı iş birliği bir gereklilik. Yalnızca Suriye’nin tek başına yapacağı bir şey değil. Bölgesel olarak ele alınması, milletlerarası yardımların da gerektiği bir konu” dedi.

ŞEYBANİ: “SURİYE HÜKÜMETİ, TOPLUMSAL BARIŞIN GARANTİSİDİR”

Suriye’deki Alevilerin endişelenmemeleri için onlara yönelik nasıl bir açıklama yapılabileceğine ait soru üzerine Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, “Bir şeyin unutulmaması gerekiyor, Suriye halkını öldüren Esad rejimiydi. Suriye halkını öldürdü ve 15 milyon mültecinin yerinden edilmesine sebep oldu ve 150 bin kişinin kaybolmasına sebep oldu. Biz, Suriye’deki tabloyu yanlışsız biçimde okuyacaksak, Suriye’deki yeni idarenin birinci günden itibaren müsamaha siyaseti vardı ve hoşgörülü oldu. Toplumsal barışın sağlanması için adımlar atıldı. Suriye hükümeti, toplumsal barışın garantisidir ve hala bu duruşunu sürdürmektedir. Az evvel çıkan karar çok nettir ki Esad rejimi kalıntılarına asla müsamahakar olunmayacağını, iç istikrarı tehdit eden rastgele bir tehdide karşı müsamahakar olunmayacağını açık bir halde göstermektedir. Devletin organları vardır, güvenlik güçleri vardır, istikrarı onlar sağlayacaktır ve hiç kimse bu rolü kendi üstüne alıp, kendince asayişi sağlamaya çalışamaz. Biz tüm Suriye halkının garantisiyiz” dedi.

SAFADİ: “DEAŞ KENDİNİ YİNE ORGANİZE ETMEYE ÇALIŞIYOR”

Türkiye ve Arap ülkelerinin terör örgütü PKK’ya yaklaşımına ait soru üzerine Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi, “Terör problemi ve bölgesel iş birliği hepimizin vurguladığı bir konu. Çıkacak sonuç bildirgesinde de söz edileceği üzere terörün her hali kınanacaktır. Türkiye’nin inancına ya da bu ülkelerden rastgele birine karşı oluşturulan tehdit, hepimize karşı bir tehdittir. Zira bölge istikrarını büsbütün amaç alan bir tehdit olacaktır. Münasebetiyle Türkiye’nin bakışı ve bizim bakışımız ortasında bizler terör olarak nitelendiğimiz her şeye karşı olmakta kararlıyız. Terör deyince hepimiz birbirimizi anlıyoruz. Gerek DEAŞ ile ilgili olsun, gerek başkasıyla” dedi.

Safadi, “DEAŞ şu anda kendini tekrar organize etmeye çalışıyor. Suriye’nin şu anki süreksiz durumundan nemalanmaya çalışıyor. Yeni silahlar elde etti ve yine genişlemeye çalışıyor ve bu hepimiz için bir tehlike. Hasebiyle bugünkü toplantımız DEAŞ terörüne karşı güvenlik manasında ve askeri manada da, fikri manada da çabamızı sürdüreceğimiz manasına geliyor” dedi.

Bölge ülkeleri olarak İsrail’in Suriye’deki genişlemeci ve istikrarsızlaştırıcı aksiyonlarına de karşı olduklarını vurgulayan Safadi, bu türlü aksiyonların radikalleşmeye katkı sağladığına dikkat çekti.